(İbn-i
Arabi'nin Füsus'undaki Anahtar-Kavramlar kitabından bir alıntı)
“
Bilginin en son sınırı nedir? Bu, "ezeldenberi hiç bir şeyin asla
mevcûd olmamış
olduğu"
şeklindeki görüşün temsil ettiği merhaledir. İşte bu, [Bilgi'nin], buna
hiç
bir şeyin
eklenemeyeceği en uç sınırıdır.
Bu pasajdaki
"ezeldenberi hiç bir şeyin asla mevcûd olmamış olduğu"
biraz sonra
okuyacağımız
pasajın [isâbetli ve] doğru bir biçimde anlaşılması için anahtar
cümledir.
Bununla
beraber, bu son pasajın insanın bilgi iktisâbının en son sınırının
epistemolojik
olup olmadığı meselesiyle ilgili olmadığını göz önünde bulundurmak
önemlidir.
Bizim buradaki meselemiz genellikle metafizik içeriklidir. Zîrâ Varlığın
ya da
Âlem'in ezeldeki başlangıcıyla ilgili bulunmaktadır. Burada söz konusu olan
"başlangıç"
Varlık âleminin başlangıç noktası anlamındadır. Biz ne zaman Varlık âleminin
oluşumunu
mantıkî açıdan düşünecek olsak gerçek bir "başlangıç"ın varlığını
vaz etmemiz
gerekir. Akl'ımız Varlık âleminin, bir başlangıç noktası olmaksızın
var olmağa
başlamasını idrâk edemez.
